Archief

Rineke Dijkstra

overzichtstentoonstelling

10 mrt - 22 jul 2018
werk in collectie

Rineke Dijkstra (Sittard 1959) verwierf in de jaren negentig internationale bekendheid met haar Strandportretten. Met deze ontroerende reeks foto’s vestigde zij haar reputatie als maker van portretten die de identiteit, kwetsbaarheid en waardigheid van de geportretteerden op onnavolgbare wijze in beeld brengen. Vorig jaar werd zij onderscheiden met de prestigieuze Hasselblad Award.

Dijkstra werkt het liefst in series waardoor verschillen en overeenkomsten tussen de geportretteerden en hun culturele achtergrond subtiel aan het licht treden. Zij maakt haar portretten met een technische camera op statief, een tijdrovend proces dat haar werkwijze bepaalt. Zij schept de voorwaarden en speelt met het licht dat natuurlijk lijkt maar toch net anders is. Ook de keuze van de figuren gebeurt zorgvuldig, maar tegelijk is er ruimte voor een zekere terloopsheid. De haarscherp gedetailleerde foto’s geven de toeschouwer bijna het idee oog in oog te staan met de geportretteerden. Tegelijk verliezen ze door het seriële karakter ook iets van hun individualiteit. Als kijker identificeer je je vooral met gevoelens die zij tonen, zoals verlegenheid of ongemak.

Het thema transformatie zit in verschillende series. Jongeren op de grens van volwassenheid op zoek naar hun identiteit. De aardige Franse jongen die in een paar jaar verandert in een stoere soldaat. Is hij dit of speelt hij een rol? Dit soort vragen intrigeert Dijkstra. Hoe waarheidsgetrouw een foto ook lijkt, de geportretteerde blijft ondoorgrondelijk. Wie verschuilt zich achter een masker en wie toont zijn ware gezicht? Deze worsteling wordt subtiel verbeeld in de video van Marianna, een tienjarige Russische ballerina die een dansje oefent. Bij elke nieuwe poging glimlacht ze zoals haar is ingeprent. Gaandeweg steken vermoeidheid en rebellie de kop op.

Haar tentoonstelling in De Pont werd georganiseerd in samenwerking met het Louisiana Museum in Denemarken.