Archief

Jean-Michel Alberola

4 sep 1993 - 9 jan 1994
werk in collectie

Van 4 September tm 9 januari is in De Pont in Tilburg een tentoonstelling te zien van de Franse kunstenaar Jean-Michel Alberola, onder de titel Met de rechter hand. De tentoonstelling, die werd georganiseerd in samenwerking met het Centre Georges Pompidou in Parijs, omvat ruim 100 werken op papier die ontstonden in de periode 1989-1991 rond het thema van de kruisiging. Voor de presentatie in Tilburg is een tiental schilderijen aan de selectie toegevoegd.  

Jean-Michel Alberola (1953 Sai'da, Algerije) woont en werkt in Parijs. Vanaf zijn debuut, aan het begin van de jaren tachtig, heeft Alberola zich gemanifesteerd als een kunstenaar met een missie. De aandacht voor zijn werk had in die tijd vooral te maken met de algemene herwaardering van de schilderkunst. Hij voelt zichzelf echter niet verwant met de schilders van zijn generatie, maar eerder met kunstenaars als Joseph Beuys en Christian Boltanski wier morele en politieke bewustzijn een inherente factor in hun werk is. Voor Alberola heeft de Tweede Wereldoorlog een grote breuk in de geschiedenis veroorzaakt waardoor ook de moderne kunst haar zin en eenheid verloren heeft. Hij probeert in zijn werk uitdrukking te geven aan het grote lijden dat de mensheid wordt aangedaan. Sinds 1985 is hij daarvoor het thema van de kruisiging gaan gebruiken, dat zich bijna ongemerkt maar onontkoombaar als motief aandiende. Zijn katholieke opvoeding maakte het hem mogelijk om met dit uitgangspunt verder te gaan: "in een aangeleerde taal functioneer je altijd beter". Veel van de werken bestaan slechts uit enkele fragmenten van het lijdende lichaam, vaak zijn dat de handen of de voeten, die hij op associatieve wijze met andere zaken combineert. "De mogelijkheid om zijsprongen te maken, die de tekening biedt, is van wezenlijk belang, omdat de schilderkunst nooit een overgang van het ene onderwerp naar het andere toelaat. (...) Het schilderij heeft een soort natuurlijkheid en het is de functie van de tekeningen om die te doen ontstaan." Toen Alberola merkte dat de kruisiging bijna tegen wil en dank onderwerp voor zijn werk werd, heeft hij talloze musea in Europa bezocht om te zien hoe het motief door de eeuwen heen werd geschilderd. Hij ontdekte dat het lichaam altijd op dezelfde wijze werd uitgebeeld, maar dat juist in de onveranderlijkheid van het onderwerp de specificieke kwaliteit van elke schilder naar voren kwam. "Het is net als met het monochroom, van Rodchenko en Klein tot Manzoni. Het monochroom staat gelijk aan de kruisiging, het is de schilder die het verschil uitmaakt. Het ergste dat je in de abstracte kunst kunt maken is het monochroom, en het ergste dat je in de figuratieve kunst kunt maken is de kruisiging."