Archief

Onder de titel Kleur in het kwadraat brengt deze tentoonstelling werk van de Amerikaanse kunstenaar James Turrell (1943) en historische Amish quilts uit een Duitse privécollectie samen in één tentoonstelling. Die combinatie brengt verrassende visuele parallellen aan het licht. Zowel bij Turrell als in de dekens van de Amish zijn monochrome kleurvlakken en eenvoudige composities van robuuste, geometrische basisvormen opvallende elementen. De quilts zijn tussen 1890 en 1930 ontstaan in de sobere, door traditie en religie bepaalde cultuur van de Amish, een protestantse geloofsgemeenschap in Noord-Amerika. De ruit, het centrale motief in veel quilts, siert ook de omslag van hun liederenboek, de Ausbund. Andere motieven zijn terug te voeren tot het boerenbestaan. Tegelijkertijd ogen de geometrische, zich herhalende patronen verrassend ‘modern’ en doen denken aan ontwikkelingen in de Amerikaanse kunst in de jaren zestig en zeventig.  Ook in de vroege lichtsculpturen van James Turrell vormen bijna tastbare basisvormen het centrale motief. Van de getoonde werken bestaan vaak meerdere versies, in uiteenlopende kleuren. Ook dat herinnert aan de vele kleurvariaties van identieke motieven in de quilts. Turrell gebruikt geen katoen of wol, maar het meest immateriële medium dat er is.  In plaats dat het licht zichtbaar maakt, wordt het bij Turrell zelf zichtbaar en krijgt een emotionele en spirituele impact. Ook op dat niveau treden de quilts en de lichtsculpturen met elkaar in dialoog. Bij de Amish ligt de spirituele dimensie verankerd in gedeelde religieuze overtuigingen, die zijn gecondenseerd in vaste basisvormen. Turrell gebruikt geen symbolen, maar gaat uit van het feitelijke licht. Zijn werk is een poging om het licht zo gestalte te geven dat het bij de individuele kijker ervaringen opwekt die het puur zintuiglijke overstijgen.