Archief

De kiem voor de installatie The Essential werd gelegd toen Martin en Inge Riebeek werkten aan een opdracht voor een jeugdgevangenis in Veenhuizen in 2002: De hemel om 4 uur in de ochtend.  Deze  installatie bestaat uit een interactieve loopband. De loper wordt gefilmd en speelt de hoofdrol in een fictieve ontsnapping. Afhankelijk van de tijd waarop hij begint te lopen en het tempo waarin, krijgt hij filmbeelden te zien van de wereld buiten de gevangenis: Als de loper rustig wandelt, worden er beelden van oude mensen op bankjes in stadsparken en witte stranden getoond. Maar trekt hij een sprint, dan belandt hij in een discotheek of  in de act van een stripteasedanseres. De Riebeeks bedachten een route voor de virtuele ontsnapping die uiteindelijk tot in het uiterste puntje van Zuid Italië voert. Op weg daarheen maakten ze in twaalf Europese steden opnames. Maar terwijl ze mensen filmden zonder toestemming te vragen, voelden ze zich al snel voyeurs. Werd er wel toestemming gevraagd, dan verdween de spontaniteit. Dus besloten ze een gesprek aan te gaan. Ze stelden toevallige passanten de vraag: Wat is jouw droom? Hoe ziet jouw paradijs eruit? Dat leverde bijzondere portretten op met uiteenlopende wensen: Mensen dromen van eeuwige liefde, te mogen laten zien wie ze zijn, van veel geld, een boeiende carrière of veel drank, drugs of seks. En er zijn verschillen: in Nairobi dromen mensen van een huisje met een tuin, in Turkije en Amerika is het vooral wenselijk dat het met de eigen familie goed gaat. In Sjanghai  is een succesvolle baan van belang, terwijl in Rio de Janeiro passie en lust een grote rol spelen. Deze ontmoetingen, ooit begonnen als het verzamelen van dromen voor de jongeren in een gevangenis, werden een doel op zich voor het kunstenaarsechtpaar. Het format is steeds helder en in één take opgenomen: een persoon wandelt naar een vaste camera, kijkt in de lens en vertelt een verhaal. Zonder gebruik van zoom, of andere filmische trucs of special effects. Er is slechts een camera en de realiteit van de persoon en zijn of haar verhaal. De laatste jaren stelden de kunstenaars een andere vraag: Wat is voor jou de essentie van het leven op dit moment? Wat of wie heeft je gevormd? Het leidde tot minidocumentaires waarin een leven wordt samengebald tot een paar minuten. De toon is onmiddellijk anders dan bij de vraag: Wat is jouw paradijs? Daar deelden mensen hun verlangens, nu vertellen ze wat hen is overkomen. Het is ontroerend hoe openhartig de geïnterviewden zijn voor de camera. Zeker als je bedenkt dat ze Martin of Inge toevallig op straat ontmoetten en die ontmoeting nooit veel langer dan een paar uur heeft geduurd, inclusief de vier of vijf takes die ze opnemen. Aan de Riebeeks vertellen mensen die verhalen, die ze normaal enkel aan heel goede vrienden vertellen, en soms dat zelfs niet. De selectie die Inge en Martin bij terugkomst van hun reizen maken, geeft een beeld van de ander en van wat voor hem of haar essentieel is. Maar daar blijft het niet bij: Geïnspireerd als zij zijn door de filosofie van Emmanuel Levinas, waarin ‘de Ander’ zin geeft aan ons bestaan, bieden ze met hun werk een glimp van de essentie van ons zijn.  website van de kunstenaars