Archief

Hester Oerlemans (Schijndel, 1961) laat geen medium ongebruikt om haar visie op de wereld kenbaar te maken. Grootschalige installaties in de openbare ruimte of kleurige tekeningen – al haar werken hebben iets lichts en terloops, maar vaak ook een kritische ondertoon. Sinds haar academietijd koestert Oerlemans een grote bewondering voor de manier waarop René Daniëls (Eindhoven, 1950) figuren en objecten in dunne, transparante lagen kleurige verf, bijna als een aquarel, trefzeker op het doek zet. Maar zij voelt zich vooral verwant met de manier waarop taal en beeld bij hem in een intrigerend, poëtisch spel vol dubbele bodems zijn verwikkeld. René Daniëls, die in 1987 werd getroffen door een hersenbloeding waarvan hij nooit helemaal herstelde, geniet vooral bekendheid als schilder. Dat hij ook objecten heeft gemaakt, is minder bekend. Op deze tentoonstelling zullen er sinds lange tijd enkele te zien zijn. Ze hebben dezelfde speelse lichtvoetigheid als zijn schilderijen. Als antwoord toont Hester Oerlemans behalve tekeningen en objecten voor het eerst enkele recente schilderijen. Op groot formaat, maar ze ademen onmiskenbaar dezelfde sfeer als haar tekeningen. Zij zette deze dialoog in scène als een gezamenlijk experimenteel project, dat pas bij de inrichting zijn definitieve vorm krijgt. Oerlemans werkt meestal vanuit bestaande objecten, die door kleine ingrepen ‘de wereld op zijn kop zetten’, zoals ze zegt. Zo stapelde ze 32 kantoortafels als een toren op elkaar waardoor het een bijna zeven meter hoog gebouw werd, een ‘kantoor-tafel-toren’ (2012). Dit werk werd genomineerd door de Deutsche Bank voor een permanente plek in het centrum van Berlijn, de woonplaats van Oerlemans. Vertrouwde voorwerpen krijgen in haar werk een andere lading. Zo toont een met spuitlak en tape gemaakte tekening een reusachtige oranje teenslipper in een op hol geslagen wereld. Het is een ontwerp voor een monument ter herinnering aan de miljoenen door oorlog en armoede op drift geraakte vluchtelingen. Op zijn beurt transformeerde Daniëls in 1980 een schoenlepel en twee koperen wielen tot een rank object dat het midden houdt tussen een ouderwetse schaats en een inline skate. Verwondering over alledaagse dingen verbindt beide kunstenaars net zozeer als de ambiguïteit van taal en beeld. Een paar letters verschil doet het beeld kantelen: Palais des Beaux-aards luidt de titel van een schilderij van Daniëls uit 1983. Bij Oerlemans verandert in een handomdraai het woord ‘held’ in ‘help’ en weer terug. Of zoals Daniëls het eens omschreef: ‘Te gebruiken: het voormalige niemandsland tussen literatuur, beeldende kunst en het leven.’ En dan is er nog, niet onbelangrijk, de muziek. Eind jaren zeventig filmde Daniëls met zijn super-8-camera punk- en new-wavebands zoals de Sex Pistols en Talking Heads. Die camera werd op haar beurt, net als een lp en een boekenkast, omgetoverd tot een energiek schilderij. In L’Objet (1980), een beschilderde vinylplaat steunend op een uitwaaierend penseel, vat Daniëls de wisselwerking tussen muziek en beeld eenvoudig en treffend in één object samen. In die tijd raakte ook Oerlemans, toen nog student aan de grafische school in Eindhoven, in de ban van de new-wavemuziek. De titel van de tentoonstelling, Remain in Light, is ook de titel van het in 1980 uitgekomen vierde album van Talking Heads.