Archief

Eylem Aladogan

The Arch of Belief

21 jan - 26 mrt 2017

Voor de tentoonstelling in De Pont maakte Eylem Aladogan (Tiel, 1975) een nieuw monumentaal beeld: Heart of Steel (Fire at Will). Een spannende onderneming, waarbij uiteenlopende materialen als keramiek en brons afkomstig uit verschillende werkplaatsen tot een geheel zijn samengevoegd. Ook toont Aladogan voor het eerst 'found footage', bestaande uit door haar bewerkte foto’s. Ze geven het drieëneenhalve meter hoge beeld van keramiek en brons een extra lading.

De confrontatie van tegenstelde krachten vormt een rode draad in het oeuvre van Eylem Aladogan. Zo komt wilskracht vaak voort uit angst, twee krachten die elkaar ook kunnen voortstuwen. Het geweld waarmee dit gepaard kan gaan, werd in Listen to your soul, my blood is singing iron triggers that could be released al pregnant in beeld gebracht. In dit werk transformeren de lopen van agressief omhooggerichte geweren in een sierlijke houten verentooi. Het beeld, in 2011 te zien op de Biënnale van Istanboel, verwijst naar de noodzaak van verandering, vertelde Aladogan destijds: 'Verandering genereert altijd angst. De geweren stralen voor mij tegelijkertijd zowel angst als kracht uit. Je kunt zeggen dat er zonder dood geen overlevingsdrang is. We hebben angst nodig om innerlijke groei op gang te brengen.'

De golfvorm van het nieuwe beeld dat nu bij De Pont wordt getoond. herinnert aan Listen to your soul. Een belangrijke inspiratiebron vormde een bezoek aan het Yosemite Park in Californië. Een rotswand met een diepe kloof maakte veel indruk op Aladogan. Het was, schrijft ze, alsof 'de hand van God er met een reusachtige hakbijl in had gehakt.' Ook de herinnering aan het strakke zuilenpatroon van basaltrotsen in IJsland heeft sporen nagelaten. Door de aanwezigheid van zwavel en ijzer verandert het basaltlandschap bij zonneschijn in een veelkleurige vlammenzee.

De opstanding van Christus in een fel roodgele stralenkrans op het Isenheimer altaar (1512-16) van Matthias Grünewald lijkt met vergelijkbare natuurfenomenen gepaard te gaan. De schokgolf waarmee Jezus uit de dood herrijst, werpt grafsteen en schildwachten ter aarde. Op de achtergrond probeert een geharnaste man zijn val met zijn zwaard te breken. Juist deze wankelende figuur trof Aladogan. Kracht en tegenkracht van vallen en opstaan houden elkaar een fractie van een seconde in evenwicht.
Heart of Steel kent een vergelijkbaar spanningsveld: overhellend naar voren wordt het beeld in zijn val gebroken door de gekromde punt van een reusachtige bronzen sikkel die het hart doormidden heeft gekliefd.

Bij de uitvoering van dit ambitieuze beeld schuwde Aladogan het experiment niet. Het werd bedekt met kleislib gemengd met pigmenten in grijze, bruine en groene aardkleuren, die bovenin overgaan in een gloeiende rode vlammenzee. Deze terrasigillata-techniek heeft een natuurlijker effect dan glazuur. Om met de verschillende pigmenten (ijzer-, koper- en mangaanoxide die ook in het IJslandse basalt voorkomen) het juiste kleurenpalet tot stand te brengen stak de temperatuur bij het stoken heel erg nauw.  

De kleuren van het beeld komen ook terug in de borduurtechnieken waarmee Aladogan een eind-negentiende-eeuwse zwart-witfoto van twee vrouwelijke Armeense strijders bewerkte. De vrouwen zien er onverzettelijk uit, met grote geweren en een indringende blik in de donkere ogen. Een ander fotowerk, met de veelzeggende titel The disbeliever and the magic point where every idea and its opposite are equally true, is een collage van twee foto’s. Een sierlijke gekromde dolk volgt de rondingen van een goudgeel gewelf van een Iraanse moskee. Met deze fotowerken doet de actualiteit haar intrede in het oeuvre van Aladogan, maar een standpunt neemt ze daarbij nadrukkelijk niet in.

_{De werken in de tentoonstelling zijn tot stand gekomen met financiële steun van het Mondriaan Fonds en Stichting Stokroos.}

Bekijk hier een portret van Eylem Aladogan.