Raphaela Vogel

Raphaela Vogel werd opgeleid aan de Städelschule in Frankfurt en aan De Ateliers in Amsterdam en is een van de meest besproken jonge talenten binnen het Duitstalige cultuurgebied. Zij toonde haar werk in 2018 in de Kunsthalle Basel (Zwitserland) en in 2019 in Kunsthaus Bregenz (Oostenrijk). Haar hybride, ruimtelijke installaties zijn een mengvorm van sculptuur, video, geluid en performance. In de energieke multimedia ruimtes die Vogel creëert, speelt zij de vrouwelijke blik uit tegen wat doorgaans wordt gezien als ‘mannelijke’ uitdrukkingsvormen. Zo schuwt zij in de video’s het grote gebaar en krachtige visuele statements niet. Vaak plaatst zij zichzelf in het middelpunt: staand op een hoge bouwkraan of in het epicentrum van een kolkende watermassa. Hypnotiserende beelden die met drones gefilmd zijn vanuit ongebruikelijke standpunten en met ultrabeweeglijke cameravoering. De beelden zijn gemanipuleerd met digitale technieken en voorzien van een soundtrack van (door haar zelf gezongen) popsongs, heavy metal muziek, krekels en het geluid van juichende voetbalfans. In de ruimtelijke installaties verbinden de videobeelden en soundscapes zich met readymades, assemblages en sculpturen: landschappen vol materiële, formele en inhoudelijke contrasten waaruit een prangend contemporain onbehagen spreekt.

In 2023 opende haar eerste overzichtstentoonstelling in Nederland in De Pont: KRAAAN, met drie a’s een verwijzing naar zowel het Nederlandse ‘kraan’ als het Duitse ‘Kran’. De ijle constructie van een hijskraan, die tot in de hemel lijkt te reiken, is ook een toonbeeld voor haar interesse in het begrip hybris, het Griekse woord voor hoogmoed, de misplaatste trots van mensen die zichzelf meten met de goden. Dat begrip is ook een rode draad in de tentoonstelling, die monumentale werken bevat waaronder Rollo (2019), waarin je dwaalt tussen iconische architectuurmodellen uit een voormalig pretpark, A Woman’s Sports Car (2018) en Können und Müssen (Ability and Necessity) (2022). Vogel gidst je als hedendaags orakel langs haar werk. Haar mysterieuze en profetische beelden – regelmatig begeleid door eigen muziek – zaaien twijfel en bevatten geen eenduidige antwoorden. Dat verklaart wellicht waarom ze zich verankeren in je geest, ook nadat je de tentoonstelling hebt verlaten.