Mark Wallinger

Het oeuvre van Mark Wallinger is heel verscheiden. Hij is opgeleid als schilder, maar gebruikt ook fotografie, video, performance, sculptuur en installaties als medium. Daarnaast speelt de taal een belangrijke rol. In zijn werk stelt Wallinger sociale, politieke en religieuze kwesties aan de orde. Dat doet hij met een vaak opmerkelijke lichtheid. Met het spraakmakende State Britain won hij in 2007 de Turner Prize.  In State Britain rijgen honderden spandoeken, oorlogsfoto’s, protestborden, bebloede kledingstukken, knuffelbeertjes en vlaggen zich dwars door de zaal aaneen tot een lang lint. Het werk is een minutieuze reconstructie van de ‘klaagmuur’ waarmee vredesactivist Brian William Haw (1949-2011) zijn jarenlange protest op het Parliament Square in Londen kracht bijzette. Toen Wallinger dit meterslange protest begin 2006 op foto vastlegde, bivakkeerde Haw al vijf jaar lang onafgebroken tegenover het Palace of Westminster om aandacht te vragen voor de humanitaire ramp die de sancties en de oorlog in Irak teweeg brachten. Wallinger had grote bewondering voor de vasthoudendheid van Haw en ook de visuele impact van diens protestmuur zal er zeker toe bijgedragen hebben dat hij die zorgvuldig documenteerde. De urgentie om er een kunstwerk van te maken kwam echter pas toen de politie alles in de vroege uren van 23 mei 2006 ontmantelde. Daartoe werd de Serious Organised Crime and Police Act in het leven geroepen, een wet die het demonstranten verbiedt om zich, zonder toestemming van de autoriteiten, binnen een straal van één kilometer rond de regeringsgebouwen op te houden.  Het jaar erop stelde Wallinger State Britain in de Duveen Gallery van Tate Britain tentoon. Van een aanklacht tegen de oorlog in Irak was de zorgvuldig nagemaakte versie van de protestmuur een kunstwerk geworden dat niet alleen toen, maar ook nu nog vele vragen oproept omtrent functie en betekenis. Waarin verschilt deze, tot in detail en in dezelfde materialen uitgevoerde kopie van het origineel? Functioneert het nog steeds als aanklacht tegen de oorlog of is het een monument geworden vóór de vrije meningsuiting? Kan een kunstwerk samenvallen met een maatschappelijke uiting van protest of dient het een ander doel en welk dan? Kenmerkend voor het werk van Wallinger is de verankering in de realiteit en de  maatschappelijke kwesties die het aan de orde stelt. Pamflettistisch wordt z’n kunst echter nooit. Door hun dubbele bodems en ongerijmdheden onttrekken de werken zich aan een eenduidige interpretatie. Ook als het om zijn eigen naam gaat, weet Wallinger optimaal gebruik te maken van de meerduidigheid ervan, zoals in de installatie According to Mark. Afhankelijk van de verklaring van de titel kantelt de interpretatie van de honderd verschillende en in rijen opgestelde stoelen, die op de rugleuning zijn gemerkt met de letters MARK en visueel met elkaar zijn verbonden door een bundel witte koorden, die zijn verdwijnpunt - of is het de oorsprong? - heeft in een hoger gelegen punt op de wand. Lees hier Adrian Searle's artikel over State Britain in The Guardian van 16 januari 2007