Meiro Koizumi

In de video-installatie The Angels of Testimony van de Japanse kunstenaar Meiro Koizumi staat de 99 jaar oude oorlogsveteraan Hajime Kondo centraal. Hij vocht in de Tweede Chinees-Japanse oorlog (1937 – 1945) en legde in een boek gedetailleerd getuigenis af van de gruwelijke oorlogsmisdaden die hij pleegde. Kondo is een van de weinigen binnen de Japanse samenleving die zich open over Japanse oorlogsmisdaden heeft uitgesproken. In een zeer aangrijpend interview confronteert Koizumi (Japan, 1976) de man later met zijn eigen getuigenissen. Maar Hajime is inmiddels oud en breekbaar en kan nauwelijks nog praten. Zijn geheugen laat hem grotendeels in de steek terwijl hij in zijn dromen wordt gepijnigd door de trauma’s en schuldcomplexen die hem gevangenhouden.

Schuld, schaamte en diepgewortelde taboes over de rol van Japan in de Tweede Wereldoorlog zijn terugkerende thema’s in het oeuvre van Koizumi. Met The Angels of Testimony onderzoekt hij de relatie tussen het schuldgevoel van een individu en het collectieve of nationale schuldgevoel als gevolg van een oorlog. Wat betekent zo’n nationaal schuldgevoel wanneer je er niet persoonlijk in bent betrokken? Wanneer het decennia van je vandaan staat? Kan die schaamte van generatie op generatie worden doorgegeven?

Naast het interview toont Koizumi op twee grote schermen een groep jonge performers. In de besloten ruimte van de studio en midden op straat herhalen ze Hajimes schokkende woorden. Afwisselend fluisterend, aftastend en schreeuwend klinken ze gelaten, woedend en angstig. Alsof ze al doende een ritueel zoeken om zijn verhalen en deze geschiedenis letterlijk te kunnen belichamen en ermee in het reine te komen. Zo doet Koizumi een poging de kloof tussen individu en maatschappij te dichten. Tegelijkertijd roepen de performers associaties op met stemmen in Hajimes hoofd die hem blijven teisteren, ook nu zijn geheugen hem ontvalt. Koizumi velt geen oordeel. Hij schept een intiem beeld van de complexiteit van de geschiedenis en menselijke emoties.